Stuur de boeg van het schip in de golven
Een van de dingen die we doen op oudejaarsavond is het 108 keer luiden van een hangende bel, een ‘bonsho’ genaamd, waarbij elke slag van de bel het achterlaten van één van de 108 ‘bonnō’ of ‘kleśa’ van het voorgaande jaar vertegenwoordigt – onze wereldse zorgen die onze geest kwellen en verstoren.
De bel wordt voor de laatste keer geluid rond middernacht, samenvallend met de eerste paar seconden van het nieuwe jaar. Dit symboliseert het aanbreken van een nieuw begin en hopelijk stelt het ons in staat om het nieuwe jaar fris te beginnen, vrij van deze mentale processen die onze geest verstoren.
Hoe voel je je nu?
Eigenlijk heeft onze tempel geen bonsho! Desalniettemin was ik erg blij dat velen van jullie in staat waren om met mij mee te doen via Zoom of Facebook terwijl ik op 31 december onze tempelbel luidde.
Dus, hoe voel je je nu, terwijl je dit een maand later leest? Is je geest vrij van verstoringen? In je dagelijks leven, hoeveel controle heb je over je geest? Als je beledigd wordt, begin je dan meteen na te denken over woorden die nog gemener zijn om wraak te nemen? Als iemand grapjes over je maakt, voel je je dan de rest van de dag vervelend? De hele week? Misschien houd je het langer vast?
Gure wind
Momenteel gebeuren er veel dingen in de wereld. Als we onze gedeelde mondiale ervaring voorstellen als een oceaanreis, zou het niet misstaan om te zeggen dat het water op dit moment erg onrustig en de wind erg guur is. Veel mensen hebben het gevoel alsof golf na golf komt, en dat ze heen en weer worden geslingerd door de wind als een klein roeibootje op een ruwe zee.
Af en toe komt er groot geluk op ons pad; het lijkt erop dat dingen goed gaan, en dan slaat een onverwachte golf tegen de zijkant van de romp, spuit hoog de lucht in en doorweekt ons. De eerste keer kunnen we er meestal om lachen, vooral als er gezelschap is – we wijzen misschien en lachen naar onze vriend wiens natte haar hun gezicht bedekt, waardoor ze het uit elkaar moeten trekken om iets te zien. Echter, na een tweede of derde keer, wanneer we koud en doordrenkt zijn, begint het minder grappig te worden.
Jōriki
Dit is de gebruikelijke gang van zaken. Als er een golf komt, worden we uit balans gebracht, soms 10 graden, soms 30 graden, en soms kunnen we zelfs omslaan. We zijn in feite overgeleverd aan de golven. Wanneer het water kalm is en er een zacht briesje waait, kunnen we ontspannen en genieten van een mooie zonsondergang. Maar bij een storm moeten we standhouden, en soms hebben we nauwelijks tijd om ons te herstellen voordat we door de volgende golf worden geslagen.
Heb je echter opgemerkt dat sommige mensen kunnen omgaan met gigantische golven alsof het kleine rimpelingen zijn? Zelfs als er een enorme schuimende witte monster langskomt, kantelen ze niet ver – ze gaan een beetje omhoog, maar keren snel terug naar hun oorspronkelijke positie, de golf gaat onder hen door. Dit wordt in het Japans ‘jōriki’ (定力) genoemd, de ‘kracht van stabiliteit van de geest’.
Odaimoku
Sommige mensen hebben van nature meer hiervan dan de rest van ons. Maar we kunnen allemaal een diepe stabiliteit van de geest verkrijgen door het reciteren van de Lotus Sutra en de Odaimoku. Dit is het vermogen om standvastig, onbewogen, stabiel en ongestoord te blijven. Een persoon met een stabiele geest betekent:
- Wanneer je hen prijst, worden ze niet wild van vreugde.
- Wanneer je hen schade toebrengt, blijven ze onbewogen, onaangedaan.
Onze boeddhistische praktijk stelt ons in staat om het roer in handen te nemen en de boeg van het schip in de golven te sturen. In deze veel stabielere positie is onze hele ervaring totaal anders. We zullen niet heen en weer worden geslingerd, maar nemen eenvoudig de golven zoals ze komen, over hen glijdend met een zachte deining.
Medicijn
Veel mensen in de wereld reageren ‘wild’, of het nu in reactie is op positieve stimuli of negatieve gebeurtenissen. Wanneer de wereld in zo’n gespannen situatie verkeert als nu, is een oncontroleerbare en extreme reactie gevaarlijk en zal dat alleen maar meer problemen veroorzaken.
De Odaimoku is medicijn voor je geest. Zelfs als je geen diepgaand begrip hebt van boeddhistische leerstellingen of filosofie, zelfs als je geest zeer gevoelig is voor de golven die op je afkomen, wordt je geest sterker door het reciteren van de Odaimoku. Je geest zal stabieler worden.
Meester je geest
In een brief die Nichiren Shōnin schreef aan de twee Ikegami-broers genaamd Kyōdai-shō, citeert hij de Zes Pāramitā Soetra (WNS-6, p.84) waarin staat:
‘Wees de meester van je geest; maak je geest niet tot je meester.’
Dit betekent niet dat we niet gelukkig kunnen zijn als er goede dingen gebeuren, of dat we slechte dingen passief moeten accepteren… maar we zouden niet wild moeten reageren. In plaats daarvan zullen we met oefening in staat zijn om een heldere geest te behouden, zodat we gewoon en vreedzaam van gelukkige dingen kunnen genieten.
Sinaasappelbomen
Veel uitdagende dingen zijn in feite prachtige meststof. Toen ik ooit Japan bezocht, zag ik veel sinaasappelbomen die eruitzagen als gevangenen – hun takken waren vastgebonden aan de grond. Toen ik mijn leraar vroeg waarom, legde hij uit dat boeren dit deden omdat de bomen moeten worstelen, zo produceren ze meer fruit en laten ze meer suiker vrij.
Mensen zijn niet zo verschillend van sinaasappelbomen – soms kunnen moeilijkheden en problemen de beste beloning en de meeste groei opleveren.
Lijden
Wanneer er leed is en het voor ons op dat moment onmogelijk is het te accepteren als iets goeds, kunnen we met de Odaimoku op z’n minst proportioneel lijden en niet zo verstoord raken dat we het zicht op hoop en rationaliteit verliezen.
Probeer alsjeblieft elke dag te chanten om je geest te versterken. In mijn ervaring kun je met de Odaimoku een vredig leven ervaren, zelfs als het water onrustig is. Ik wens iedereen die dit leest ‘joriki’ toe, en hoop dat iedereen iemand wordt aan wie anderen zich vast kunnen houden als ze hun balans verliezen. Zoals Nichiren Shōnin zei:
‘Geniet van wat er te genieten valt, lijd onder wat er te lijden valt, en blijf Namu Myōhō Renge Kyō chanten.’
Compassie
In de huidige situatie voelen veel mensen alsof we constant worden gebombardeerd met nieuws over vele wereldgebeurtenissen die veel lijden veroorzaken. Als aspirant-bodhisattva willen we een gebed met compassie aanbieden, en daarom zouden onze gebeden compassievol moeten zijn. Soms kunnen onze gebeden echter meer lijken op gebeden van wanhoop. We voelen ons erg bezorgd en bidden dan. Denk echter aan de voorbeelden van de grote bodhisattva’s zoals Kannon Bosatsu (meestal bekend als ‘Guanyin’ in het Chinees). Bidden zij vanuit een gevoel van wanhoop?
Als bodhisattva’s moeten we compassievol zijn, maar niet meegesleept worden door angst en zorgen. Dit is niet hetzelfde. Veel mensen begrijpen dit verkeerd. Door onze praktijk kunnen we een zeer sterke compassie ontwikkelen, een krachtige compassie gebaseerd op een stabiele geest.
Dit komt niet alleen door onze eigen inspanning of bekwaamheid, maar doordat de Boeddha hier met ons is wanneer we chanten. Het is de kracht van de Boeddha die we kunnen openbaren. Door de Odaimoku te chanten, kunnen we verbinding maken met de kracht, compassie, stabiliteit en wijsheid van de Boeddha. Laten we doorgaan met het werk van de Boeddha en zijn bijzondere leer, de Lotus Soetra, tot wasdom brengen in ons leven.
Kanse Capon Shonin, geboren in Surrey (Verenigd Koninkrijk), begon op 16-jarige leeftijd met het beoefenen van Nichiren Boeddhisme. In 2014 werd hij een leerling van Kanto Tsukamoto Shonin. Na deelname aan een kloosterretreat in Japan in 2023 ontving hij volledige wijding als Nichiren Shu-priester. Momenteel leidt hij de Britse tempel in Londen en ondersteunt hij gelovigen in het Verenigd Koninkrijk en Europa.
Deze tekst is een vertaling uit het Engels. Het origineel vind je hier.